Het sociaal beleid vormgeven is de taak van het BCSD (in het lang: het bijzonder comité voor de sociale dienst) van het OCMW Antwerpen. In dit BCSD zetelen afgevaardigden van de politieke partijen die verkozen zijn in de Antwerpse gemeenteraad. Zij oordelen over dossiers die de maatschappelijke werkers van het OCMW opstellen. “Derderangspolitici” zoals schepen Meeuws ze vrolijk noemt in zijn bericht. In mijn ervaring zijn dit vaak mensen die hun job deels laten vallen om zich in te kunnen zetten voor deze functie.
Sociaal beleid?
Dat onnodig op de man schieten gaat voorbij aan de kern van de zaak. Is het aan (misschien goed menende) onopgeleide politici om hulpaanvragen van mensen in een precaire situatie te oordelen? Zeker niet! Dat is aan onze professionals: de maatschappelijke werkers van het OCMW.
Zij weten waar ze mee bezig zijn en kunnen mensen helpen. Maar binnen het wettelijk kader. En dat kader wordt dan weer opgesteld door … politici. En net daarom is het belangrijk dat beleidsmakers betrokken zijn en blijven bij de verwerking van hulpvragen van burgers. Om het beleid mee te sturen, moet je weten hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Een praktijkvoorbeeld: het stadsbestuur vereist dat studenten met een leefloon een maand studentenwerk doen. Op zich is dat niet onlogisch. Maar wel dat de stad bepaalde dat deze 30 dagen tijdens de zomer moesten vallen. Een student die 45 dagen doorheen het jaar werkte maar niet in de zomer werd financieel gesanctioneerd, iemand die net 30 dagen deed in juli en augustus werd beloond. Vanuit het Bijzonder Comité konden we dit scheefgetrokken beleidsprincipe vorige maand corrigeren op vraag van enkele raadsleden. Gelukkig maar!
Democratisch forum
Als het van schepen Tom Meeuws afhangt, schaft hij dus dat Bijzonder Comité af en beslist hij voortaan zelf in een almachtig triumviraat over de steunaanvragen bij het OCMW. Sociale steun en armoedebestrijding in Antwerpens zullen op deze manier dan gelijk staan aan zorgen dat je dikke vriendjes bent met één enkele schepen. Eersteklas cliëntisme.
Een koud expertenmodel zonder enige democratische controle, zoals schepen Meeuws voorstelt, werkt niet. Maar daarom moet het Bijzonder Comité geen Romeinse arena moet zijn, waar politici hun duim willekeurig omhoog of omlaag steken. Het moet net het forum zijn waar mensen die hulp nodig hebben, die tussen de mazen van het net glippen of binnen het huidige beleid op bepaalde rechten niet kunnen terugvallen, toch hun verhaal kunnen doen. Waar rekening gehouden kan worden met context en historiek. Waar niet enkel regels en principes maar mededogen en begrip aan de dag gelegd kunnen worden.
Dat is net de essentie van sociaal beleid, los van wetten en decreten is het aan lokale besturen om dit sociaal beleid op hun eigen manier te voeren. Hoe warm je je beleid maakt, ligt in handen van het lokale bestuur. Net daar gaat schepen Meeuws voorbij aan de waarheid met zijn suggestie om de beoordeling van steunaanvragen helemaal in eigen handen te nemen. Het beleid ligt al in zijn handen, de beoordeling er van gelukkig niet. Dergelijke macht hoort niet bij één persoon te liggen.
Suggesties voor schepen Meeuws
Daarom een paar suggesties van een zogenaamde “derderangspolitieker” aan schepen Meeuws. Verplicht raadsleden terug fysiek aanwezig te zijn in plaats van digitaal aan te sluiten. Jammer genoeg zijn er collega’s die uitmunten in passiviteit en enkel inloggen in de zitting, zonder enige participatie of betrokkenheid. Schepen Meeuws houdt dit in stand zodat er minder mensen zijn “waar hij last van heeft”. Zo hol je het hele systeem uit.
Ten tweede, stop met je diensten principes op te leggen die niet gedragen of als nuttig bestempeld worden. Dit zorgt net keer op keer voor discussie bij de beoordeling van dossiers, waardoor de zittingen van het Bijzonder Comité woeliger dan ooit zijn en niet langer het warme forum waar mensen hun verhaal kunnen doen.
En tenslotte, respecteer je collega’s. Vaardig beleidslijnen uit of voer kaders in waarbinnen raadsleden kunnen opereren, in plaats van op hen te schieten in de pers. Komende van de schepen die de touwtjes in handen heeft om het anders te kunnen doen, getuigen dergelijke uitlatingen van intellectuele armoede. En laat elke vorm van armoede aanpakken net ons doel zijn.